Sztuka nawigacji
Nawigacja kojarzy nam się z prawidłowym kierowaniem lotem, aby osiągnąć jakiś cel. Jako, że sezon lotowy za pasem nasuwają się poniższe przemyślenia dotyczące powrotu naszych ptaków z tras lotowych.
Autor: Wiesław Zator
Uważamy, że gołąb wypuszczony w dowolnym miejscu musi wrócić do gołębnika. Czy tak jest w rzeczywistości? W tym artykule chciałbym abyśmy u progu nowego sezonu spróbowali nieco o tym porozmyślać.
Sport gołębiarski rozwija się prężnie, ludzie hodują coraz to nowe, lepsze, szybsze szczepy i linie gołębi. Jednak wszystkie one mają do dyspozycji te same od lat stałe czynniki na bazie, których może się kształtować i rozwijać odnajdywanie drogi powrotnej do gołębnika. Nikt z nas nie wątpi w to, że cały ten proces odbywa się w organizmie gołębia i wynika z jego lepszych lub gorszych możliwości wykorzystania pewnych sytuacji i zjawisk jakie stwarza przyroda. Celowo nie mówię tu tylko o polu magnetycznym ziemi, kącie padania światła słonecznego, ukształtowaniu terenu i innym zjawiskom, gdyż uważam iż czynniki te nie są jeszcze do końca odkryte i poznane.
[...]
Nauka czy tresura?
Odruch warunkowy powstaje w procesie uczenia się, w którym uczestniczy układ nerwowy i mózg ptaka tworząc obraz, tak zwaną ?mapę w pamięci?. W dużej mierze proces ten zależy od inteligencji gołębia (im inteligentniejszy ptak tym szybciej się uczy). Możliwe jest to wówczas, gdy loty odbywają się ciągle z jednego kierunku a na trasie przelotu znajdują się stałe punkty krajobrazu: koryta dużych rzek, pasma gór czy wytwory cywilizacji, jak choćby linie kolejowe czy autostrady. Ptak przelatując ileś razy koło tych samych punktów odnajduje drogę do domu i uczy się na zasadzie kojarzenia zjawisk, że można znaleźć drogę w oparciu o te punkty. Proces ten nazwano tresurą. Aby nauka odbywała się skutecznie musi być zachowana powtarzalność zjawisk .Tak jak przy tresurze psów. Dana komenda powtarzana wielokrotnie w ten sam sposób daje możliwość zapamiętania i wyuczenia się reakcji na nią.
[...]
Szybko czy po prostej?
Ostatecznie pozycja na liście konkursowej nie musi wynikać z dużej szybkości przelotu, lecz z bardziej prostej drogi powrotu. Szybkość zależy od drogi (odległości od gołębnika) i czasu w jakim zostanie ona pokonana. W praktyce oznacza to, że często ptak uzyskujący pierwszą lokatę nie leciał szybciej do domu, lecz zrobił to po krótszej, bardzie prostej trasie. Natomiast ptak powracający później, do tego samego gołębnika, mógł lecieć z większą szybkością, lecz pokonał dłuższą trasę. Błądził i omijał przeszkody (np. góry) lub uciekał przed drapieżnikiem.
[...]
Planowanie lotów
Transport, karmienie, pojenie, a także odpowiedni kierunek lotów i trafne wypuszczenie również rzutują na skuteczny i szybki powrót naszych ptaków do gołębnika. Aby przybliżyć nieco ten problem pokażę przykład z naszego okręgu.
Na trasie przelotu z lotów zachodnich ustawienie wobec pasma Sudetów dla jednych oddziałów stwarzają barierę gór o wysokości 1300 m n.p.m. A gołębie z położonych bardziej na północ oddziałów zahaczają jedynie o wzniesienia do 600 m n.p.m.
Całość w 3. numerze 2016 miesięcznika ?Złoty Gołąb?
